Beyazıt’ta, Kapalı Çarşı’nın Köseleciler tarafındaki kapısının dışında Mercan Camii’ne giden sokaktadır.
Çeşme, kesme taştan yapılmıştır. Buradaki Sultan Abdülmecid tuğra-i şerifesi “Haşim” imzalıdır. Hattat Mustafa Râkım’ın talebesi Haşim Efendi (ö.1845)’dir.
İnşa kitâbesine göre H.1140 / M.1727-1728 yıllarında Hacı Beşir Ağa tarafından yaptırılmıştır.
İnşa Kitabesi
Bu dil-cû çeşme-i pâkiz-tarhı eyledî bünyâd
Ne zibâ kıldı ihsan ü kerem âyinini icra
Beyan itdi Nedîmâ gayrı menkutiyle tarihin
Bu ra’nâ çeşme-i pür-nûrı yapdırdı Beşir Ağa
Ebced hesabı düşülen tarih:
bu:6, rana:271, çeşme-i:46, pürnurı:406, yapdırdı:209, Beşir:200, Ağa:2
toplam: 1140
Onarım Kitabesi
Seray-i şehriyarîde cenab-ı Kethüda Kadın
Bu dil-cû çeşmeyi (?) ihyaya kıldı himmet-i medfur (?)
Harab ender harap olmuş’du yapdı fisebilillah
Muvaffak oldu bu hayre ide Hak sa’yini meşkûr
Gelince âb-sâfı söyledim târihini Hayrî
Bu âlâ çeşmeyi Mahcube Kadın kıldı nev ma’mur (H.1256)
Ebced hesabı düşülen tarih:
bu:8, ala:102, çeşmeyi:358, Mahcube:64, Kadın:165, kıldı:144, nev:56, mamur:356
toplam: 1253, ab da gelince 1256 olur.
Musluğun iki yanında da ikinci onarıma ait üçüncü bir kitabe bulunmaktadır.
İkinci Onarım Kitabesi;
Bâni-i sâlis esbak Medine Kadısı / Çırpanlı merhum Mehmed Salim
Efendinin ve cümle-i mü’mininin / Ervahına fâtiha (H.1341-1343)
Tuğra;
Tuğrada; “’Abdülmecid Han bin Mahmud el-muzaffer dâ’imâ” yazılıdır.
Kaynak: İbrahim Hilmi Tanışık
Tarihi güncel açıklama ile tanıştırma emeklerine teşekkürler.